Minima Effect Rapportage 2023

Het Nibud heeft op verzoek van de gemeente Utrecht een nieuwe, kernachtige Minima Effect Rapportage (MER) met een inschatting voor 2023 gemaakt. Het College van B&W heeft deze met een Raadsbrief op op 9 november aangeboden aan de gemeenteraad.

Voor twaalf verschillende huishoudtypes is onderzocht hoe goed zij in 2023 kunnen rondkomen en meedoen op zes verschillende inkomensniveaus. De MER berekent welke groepen met een laag inkomen het ondanks alle maatregelen (extra) zwaar hebben en geeft daarmee de armoedeaanpak voor 2023 richting. De gemeente heeft een nieuwe MER laten opstellen, omdat het Rijk voor 2023 omvangrijke maatregelen heeft genomen die van grote invloed zijn op de inkomenspositie van inwoners met een laag inkomen of uitkering. De eerder opgestelde MER uit mei 2022 geeft voor 2023 geen betrouwbaar beeld meer, omdat hierin niet het koopkrachtpakket van het Rijk is opgenomen. De nieuwe MER neemt alle maatregelen uit dit koopkrachtakkoord mee, zoals bijvoorbeeld de verhogingen van huur- en zorgtoeslag, prijsplafond, de energievergoeding tot 125%, de loonheffing en de verhoging van de arbeidskorting en het kindgebonden budget.

Gunstiger beeld

Een eerste analyse laat zien dat deze MER een aanmerkelijk beter beeld geeft dan het afgelopen jaar. Alle berekende huishoudtypes kunnen rondkomen én meedoen en houden dan nog maandelijks (wat) geld over. Dat is de laatste tien jaar niet voorgekomen. We zien hier dus het effect van de Rijksmaatregelen terug en daarmee verwacht de gemeente dat de koopkrachtcrisis volgend jaar veel minder diep ingrijpt in de levens van kwetsbare inwoners. Wel moet opgemerkt worden dat er blijvende lobby nodig is om rondkomen structureel op orde te krijgen. Slechts 5 miljard euro van het koopkrachtpakket van 17 miljard is structureel geld. De gemeente blijft er dus stevig voor lobbyen om het rondkomen ook na 2023 goed te regelen.

Bereik armoederegelingen

Uiteraard is de MER een standaardberekening op papier, er wordt vanuit gegaan dat de huishoudens financieel vaardig zijn, geen schulden hebben, geen grote persoonlijke uitgaven hebben én gebruik maken van alle lokale en landelijke regelingen. Dat zijn nogal wat aannames. Bereik van inwoners is dus echt essentieel voor een goede inkomenspositie. In de praktijk zullen we dus nog wel zien dat inwoners volgend jaar in de problemen komen, bijvoorbeeld omdat ze de regelingen niet hebben aangevraagd of omdat ze toch te maken met hoge kosten. Bijvoorbeeld omdat hun woning zeer slecht geïsoleerd is of omdat zij niet aanmerking komen voor het prijsplafond. Of omdat chronisch zieken in sommige gevallen extreem hoge energiekosten hebben, bijvoorbeeld omdat al hun medische apparatuur zorgt voor een hoog energieverbruik.

Conclusies en beleid

Enkele conclusies:

  • maatregelen bereiken positief effect, ondanks alle prijsstijgingen.
  • Daarom extra belangrijk dat bereik van regelingen wordt vergroot: zorg dat iedereen de regelingen kent en toegang zo makkelijk mogelijk is
  • Gezinnen met opgroeiende kinderen (ouder dan 12 jaar) zitten het meest klem, evenals alleenstaanden.

In de Raadsbrief waarmee B&W de MER aanbieden aan de gemeenteraad wordt verder ingegaan op een aantal zaken:

  • Gebruik kledingpas
  • Automatisch verstrekken individuele inkomenstoeslag
  • Motie Zorg voor onze studenten

Downloads

Ontwerp en webdevelopment door BuroBureaux