Vanuit de WIA aan het werk
Op de Platformbijenkomst van de Armoedecoalitie op 29 september vertelden medewerkers van het UWV en Wij3.0 meer over het onderwerp ‘vanuit de WIA aan het werk’. Daarbij werd stilgestaan bij vragen als: wat zijn de mogelijkheden? Waar moet je rekening mee houden (financieel en qua vangnet)? Wie kan je daarbij helpen?
Maja Miedema was namens stichting Wij 3.0 op deze bijeenkomst aanwezig. Zij werkt er sinds 2015 als trajectbegeleider en accounthouder UWV Utrecht. In deze functie heeft zij te maken met mensen, die door psychische klachten een afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Zij helpt hen bij het vinden van passend vrijwilligerswerk, betaalde baan of een opleiding.
Op welke manier help jij mensen (vanuit de WIA) weer aan het werk willen?
“In de vorm van een traject via de gemeente of het UWV. In het kader van dit project wordt als eerste met behulp van een uitgebreide loopbaantest bepaald waar de interesses, mogelijkheden en eventuele aandachtspunten van iemand liggen. Vervolgens stellen we op basis van deze test twee tot drie zoekprofielen op. Ik leer cliënten hoe ze kunnen solliciteren, maar eerst stellen we samen een modern CV op. Daarnaast bespreken we hoe open iemand wil zijn over een eventueel ‘gat’ in zijn/haar CV en over zijn/haar psychische klachten. Tot slot solliciteren cliënten op reguliere vacatures en worden ze verder voorgesteld aan organisaties binnen het netwerk van Wij 3.0.”
Vanuit de WIA weer aan het werk: ga je er dan financieel op vooruit?
“Dat hangt er vanaf hoeveel uur je gaat werken en hoeveel salaris je gaat ontvangen. Het salaris dat je verdient, wordt verrekend met de uitkering. Als je meer dan 50% van je restverdiencapaciteit verdient, hou je er in totaal meer aan over.”
Je hoort altijd, dat er veel gedoe bij komt kijken. Kloppen deze verhalen?
“Met het gedoe valt het wel mee. Vooral in het begin – als je vaak nog weinig uren maakt omdat je het urenaantal aan het opbouwen bent – moet je iedere maand je inkomsten doorgeven aan het UWV via mijn uwv.nl. Als je op een stabiel aantal uren zit, wordt een uiteindelijke berekening gemaakt van je uitkering én salaris. Als je 65% of meer verdient van je inkomen dat je had voordat je in de WIA belandde, vervalt je WIA-uitkering.”
En wat als het je toch niet lukt om aan het werk te blijven?
“Dan tellen weer de regels van de zogenaamde Wet Poortwachter bij de nieuwe werkgever. Die is de eerste twee jaar verantwoordelijk voor je re-integratie en betaalt in het eerste ziektewetjaar meestal 100% van je salaris door. In het tweede ziektewetjaar wordt dat verlaagd naar 70%. Daarna volgt een nieuwe WIA-beoordeling. Soms geeft de bedrijfsarts aan dat er eerder een WIA-beoordeling moet plaatsvinden.”
Waar loop je in je werk regelmatig tegenaan?
“Dat niet alle werkgevers openstaan voor medewerkers die parttime willen werken. Bovendien is het verschil in subsidiemogelijkheden voor de werkgever bij iemand die een WIA-uitkering of een Wajong-uitkering heeft, groot. Werkgevers nemen makkelijker iemand aan met een zogenaamde doelgroepverklaring. Tot slot zie ik dat door personeelsgebrek er geregeld geen mogelijkheden zijn om nieuwe personeelsleden goed in te werken. En dat is zeker bij mijn (kwetsbare) cliënten erg belangrijk.”
Wat baart je zorgen en zou je graag anders zien?
“Meer bereidheid van werkgevers om personeel aan te nemen met een WIA-uitkering en ze vervolgens goed te begeleiden op de werkplek.”
Kom je in werk met armoede in aanraking?
“Helaas kom ik herhaaldelijk met armoede in aanraking – vooral bij mensen met een bijstandsuitkering of een WIA-vervolguitkering. Bijvoorbeeld als iemand jarenlang heeft gewerkt en door gezondheidsklachten uiteindelijk van een bijstandsuitkering moet leven. Door de hoge vaste lasten van onder meer huur, energie en de ziektekostenverzekering kunnen schulden ontstaan, waardoor iemand bij schuldhulpverlening moet aankloppen en naderhand moet zien rond te komen van een (beperkt) weekbudget. Zeker als het gaat om een gezin met kinderen is er dan echt sprake van armoede.”
Welke casus zal je nooit vergeten?
“Ik heb er gelukkig meerdere. Een kandidaat met een WIA/WGA-uitkering die in het begin van het traject weinig vertrouwen had dat hij ooit een baan zou vinden en erin zou slagen die te behouden. Uiteindelijk lukte het niet alleen om voor hem een betaalde baan van 24 uur te vinden, maar deed hij zijn werk zo goed dat hij er kon blijven. Een ander voorbeeld: een jonge man met een Wajong-uitkering die na het speciaal onderwijs eerst zijn belastbaarheid op wist te bouwen als vrijwilliger in een woonzorgcentrum voor ouderen en daarna betaald aan het werk kon als ondersteuner bij de Hogeschool.”
‘Een leuke baan is half het werk’ (aldus Loesje). Reageer.
“Veel mensen met psychische klachten zijn het grootste gedeelte van de week alleen thuis en hebben een klein netwerk. Als het hen lukt om leuk en zinvol werk te vinden, wordt hun netwerk groter. Ze ontvangen waardering op hun werk en doen weer mee in de samenleving. Daardoor staan hun klachten vaak minder op de voorgrond. Dus ja: een leuke baan helpt hen echt verder.”
Welke droombaan zou je zelf willen hebben?
“Ik ben tevreden met mijn werk zolang ik contact kan hebben met mensen, hen een stapje op weg kan helpen in hun leven en hen daadwerkelijk die stap zie maken.”